Skok gwintu - Jak Zmierzyć Skok Gwintu – Tabele Skoków Gwintów

Skok gwintu - Jak zmierzyć skok gwintu

Czym jest skok gwintu?

Skok gwintu to kluczowy parametr w mechanice śrub i nakrętek, definiujący przesunięcie osiowe, jakie ma miejsce po wykonaniu pełnego obrotu śruby. Jest to odległość, o jaką przemieszcza się nakrętka wzdłuż trzpienia śruby po obróceniu jej o 360°.

W praktyce skok gwintu rośnie proporcjonalnie do średnicy trzpienia. Oznacza to, że większe śruby zazwyczaj mają większy skok gwintu, co przekłada się na szybsze przesuwanie nakrętki na trzpieniu przy każdym obrocie.

Warto dodać, że poza standardowymi gwintami istnieją także śruby drobnozwojowe, które charakteryzują się mniejszym skokiem. Są one używane w sytuacjach wymagających większej precyzji lub delikatności.

Dlaczego znajomość skoku gwintu jest ważna?

Znajomość skoku gwintu jest ważna, ponieważ gdy zachodzi konieczność dopasowania nakrętki do śruby lub odwrotnie, musi on być identyczny na obu elementach. Niewłaściwy dobór skoku skutkuje problemami z montażem, a nawet uszkodzeniem gwintu uniemożliwiającym prawidłowe połączenie części.

Z kolei precyzyjnie dopasowany skok przekłada się nie tylko trwałość i wytrzymałość połączenia, ale również jego bezpieczeństwo. To ważne w wielu aplikacjach przemysłowych, motoryzacyjnych czy budowlanych, gdzie śruby i nakrętki są poddawane dużym obciążeniom, przez co nawet niewielkie odchylenie w skoku może prowadzić do awarii.

Znajomość skoku gwintu wpływa również na wybór odpowiednich narzędzi montażowych. Od skoku zależy bowiem rodzaj klucza, który będzie potrzebny do skręcenia obu elementów.

Od czego zależy skok gwintu?

Skok gwintu zależy przede wszystkim od średnicy trzpienia śruby. Im większa średnica, tym większy (zazwyczaj) jest skok gwintu. Wynika to z potrzeby zachowania odpowiedniej proporcji między średnicą a odległością, jaką pokonuje nakrętka przy każdym obrocie.

Oprócz średnicy skok gwintu jest także określany przez standardy techniczne i normy przemysłowe, które ustalają odpowiednie wymiary dla różnych zastosowań.

Jak zmierzyć skok gwintu?

Aby zmierzyć skok gwintu, należy zastosować odpowiednią metodę pomiaru w zależności od typu gwintu - metrycznego lub calowego. Każdą z metod opisujemy poniżej.

Jakie narzędzia są potrzebne do zmierzenia skoku gwintu?

Do zmierzenia skoku gwintu najczęściej używa się suwmiarki z odczytem elektronicznym, zapewniającej precyzyjny pomiar.

Jednak w przypadku, gdy zachodzi potrzeba przeprowadzenia bardzo dokładnego i szybkiego pomiaru, pomocne są również specjalne wzorce gwintów, które działają na zasadzie szczelinomierzy. Narzędzia te przypominają scyzoryki szwajcarskie - z tą różnicą, że zamiast noży i narzędzi posiadają listki zakończone grzebieniami pasującymi do różnych rodzajów gwintów.

Jak zmierzyć skok gwintu

Jak zmierzyć skok gwintu suwmiarką?

Aby zmierzyć skok gwintu metrycznego suwmiarką, ułóż jej szczęki na szczytach dwóch sąsiadujących ze sobą zwojów gwintu. Następnie odczytaj odległość między ich wierzchołkami, a poznasz skok gwintu.

Jeśli skok jest zbyt drobny, aby zastosować tę metodę, możesz zmierzyć odległość między większą ilością zwojów, a następnie podzielić ją przez ich liczbę.

W przypadku gwintu calowego metoda pomiaru wygląda nieco inaczej. Aby zmierzyć jego skok, najpierw ustaw na suwmiarce odległość jednego cala (25,4 mm), a następnie przyłóż ją do gwintu i policz ilość szczytów zawierających się w tej odległości.

Skok gwintu calowego określa bowiem liczba zwojów na cal (TPI).

Uwaga! Jeśli wynik pomiaru nie jest jednoznaczny i szczęki obejmują niepełny zwój, istnieje możliwość, że masz do czynienia z gwintem metrycznym. Wtedy pomiar należy przeprowadzić według pierwszej metody.

Jak zmierzyć skok gwintu bez suwmiarki?

Aby zmierzyć skok gwintu bez suwmiarki, możesz skorzystać ze wzorców gwintów. W tym celu wybierz odpowiedni grzebień z zestawu wzorców gwintów i przykładaj kolejne listki do gwintu, aż znajdziesz ten, który idealnie pasuje do układu na śrubie lub nakrętce. Odczytaj informacje na temat skoku gwintu z grzebienia.

Możesz też zastosować metodę manualną, która jest jednak mniej precyzyjna. Zmierz odległość kilku zwojów przy pomocy linijki. Podziel tę odległość przez liczbę zwojów, aby uzyskać średnią wartość skoku.

Jak obliczyć skok gwintu?

Aby obliczyć skok gwintu, zmierz całkowitą długość gwintu na śrubie i policz liczbę zwojów. Następnie podziel długość gwintu przez liczbę zwojów, a uzyskasz skok gwintu.

Oto wzór do obliczeń:

TP = L / n

  • TP to skok gwintu, 
  • L to długość gwintu,
  • n to liczba zwojów.

Jaki skok ma zwykły gwint?

Skok zwykłego gwintu metrycznego zależy od jego średnicy. Standardowe skoki są zdefiniowane przez normy, np. M10 ma skok 1,5 mm.

Jaki skok ma śruba M10?

Śruba M10 ma skok 1,5 mm. Jednak w przypadku wersji drobnozwojowej może to być także 1,25 mm lub 1 mm.

Jaki skok ma gwint 1/4 cala?

Gwint 1/4 cala ma skok wynoszący 20 TPI w standardzie UNC (Unified National Coarse). Natomiast w standardzie UNF (Unified National Fine) gwint 1/4 cala ma skok 28 TPI.

Jaki skok ma gwint 3/4 cala?

Gwint 3/4 cala ma skok wynoszący 10 TPI (standard UNC) lub 16 TPI (standard UNF).

Jaki skok ma gwint 1 cal?

Gwint 1 cal ma skok 8 TPI (standard UNC) lub 12 TPI (standard UNF).

Jaki jest standardowy skok gwintu?

Standardowy skok gwintu zależy od jego średnicy i typu (metryczny lub calowy). W przypadku gwintów metrycznych dla M10 jest to 1,5 mm, a dla gwintów calowych (UNC i UNF) skok wyrażany jest w TPI (Threads Per Inch).

Tabela skoków gwintów metrycznych

Średnica znamionowa MSkok gwintuDługość gwintu DIN 931 <125Długość gwintu DIN 931 >125 <200Długość gwintu DIN 931 >200Wymiar pod klucz
M10,25    
M1,20,25    
M1,40,3    
M1,60,359  3,2
M1,80,35    
M20,410  4
M2,20,45    
M2,50,4511  5
M30,512  5,5
M3,50,613  6
M40,714  7
M50,81622 8
M611824 10
M712026 11
M81,252228 13
M91,25    
M101,526324517
M121,7530364919
M14234405321
M16238445724
M182,542486127
M202,546526530
M     
M222,550566934
M24354607336
M27360667941
M303,566728546
M333,572789150
M     
M36478849755
M394849010360
M424,5909610965
M454,59610211570
M485 10812175
M     
M525 11612980
M565,5 12413789
M605,5 13214590
M646 14015395
M686 148161100
M726 156169105
M766 164177110
M806 172185115
M856   120
M906 192205130
M1006  225143

Tabela skoków gwintów metrycznych drobnozwojnych

Średnica znamionowa MSkok gwintu drobnozwojnyDługość gwintu DIN 931 <125mmDługość gwintu DIN 931 >125mm <200mmDługość gwintu DIN 931 >200mmWymiar pod klucz
M10,2    
M1,20,2    
M1,40,2    
M1,60,29  3,2
M1,80,2    
M20,2510  4
M2,20,25    
M2,50,3511  5
M30,3512  5,5
M3,50,3513  6
M40,514  7
M50,51622 8
M60,751824 10
M70,752026 11
M812228 13
M91    
M101,2526324517
M121,530364919
M141,534405321
M161,538445724
M18242486127
M20246526530
M22250566934
M24254607336
M27260667941
M30266728546
M33272789150
M36378849755
M393849010360
M423909610965
M4539610211570
M483 10812175
M523 11612980
M564 12413789
M604 13214590
M644 14015395
M684 148161100
M724 156169105
M764 164177110
M804 172185115
M854   120
M904 192205130
M1004  225143

Tabela skoków gwintów calowych

Nominalna średnica śrub calowych [cale]Średnica śruby [mm]Skok gwintu UNCSkok gwintu UNFSkok gwintu BSWSkok gwintu BSF
1/83,175404440 
5/323,969323632 
3/164,76324322432
7/325,5562428 28
1/46,3520282026
5/167,93818281822
3/89,52516241520
7/1611,11314201418
1/212,713201216
9/1614,28812181216
5/815,87511181114
3/419,0510161012
7/822,225914911
125,401812810
1 1/828,57571279
1 1/431,7571279
1 3/83461268
1 1/238,151268
1 3/444/45051257
250,8024,5124,57
2 1/457,154 1/284 
2 1/263,5484 
2 3/469,85483,5 
376,2483,5 
4101,6483 

Tabela skoków gwintów calowych UNC

UNCŚrednica śrubySkok gwintu UNC
01,524 
11,58464
22,18456
32,51548
42,84540
53,17540
63,50532
84,16632
104,82624
125,48624

Tabela skoków gwintów calowych UNF

UNFŚrednica śrubySkok gwintu UNF
01,52480
11,58472
22,18464
32,51556
42,84548
53,17544
63,50540
84,16636
104,82632
125,48628

Czym jest liczba zwojów na cal (TPI)?

Liczba zwojów na cal (TPI) to parametr określający gęstość gwintu na odcinku jednego cala. Innymi słowy, TPI wskazuje, ile pełnych zwojów gwintu znajduje się na odległości jednego cala. Jest to istotny wskaźnik, który pozwala ocenić, jak drobny lub gruby jest dany gwint.

Wyższa wartość TPI oznacza więcej zwojów na cal, co świadczy o drobniejszym gwincie. Natomiast niższa wartość TPI wskazuje na mniejszą liczbą zwojów na cal, czyli grubszy gwint.

Jak obliczyć liczbę zwojów na cal (TPI)?

Aby obliczyć liczbę zwojów na cal (TPI), podziel liczbę zwojów przez całkowitą długość gwintu zgodnie z poniższym wzorem:

TPI = n / L

Gdzie:

  • TPI to liczba zwojów na cal, 
  • n to liczba zwojów,
  • L to długość gwintu.

Tabela skoków gwintu i liczby zwoi na cal

Średnica [mm]Oznaczenie gwintu metrycznegoOznaczenie gwintu calowegoSkok gwintu [mm]Skok gwintu drobnozwojnego [mm]Gwint BSW liczba zwoi na calGwint BSF liczba zwoi na calGwint UNC liczba zwoi na calGwint UNF liczba zwoi na calGwint G R RP liczba zwoi na cal
1M1 0,25      
1,2M1,2 0,35      
1,6M1,6 0,4      
2M2        
2,18 NR. 20,45   5664 
2,5M2,5        
2,51 NR. 3    4856 
2,84 NR. 40,5   4048 
3M3        
3,16 1/8"  40   28
3,18 NR.50,6   4044 
3,5M3,5        
3,51 NR.6    3240 
3,95 5/32"0,7 32    
4M4        
4,17 NR. 80,75   3236 
4,5M4,5        
4,74 3/16"  24    
4,83 NR. 100,8   2432 
5M5        
5,49 NR.1210,75  2428 
6M6        
6,32 1/4"1 2026202819
7M7        
7,91 5/16"1,25118221824 
8M8        
9,49 3/8"1,51,251620162419
10M10        
11,08 7/16"1,751,514181420 
12M12        
12,66 1/2"21,51216132014
14M14        
14,25 9/16"  12161218 
15,83 5/8"21,51114111814
16M16 2,52     
18M18        
19 3/4"2,521012101614
20M20 2,52     
22M22        
22,18 7/8"3291191414
24M24        
25,35 1"3281081211
27M27        
28,52 1 1/8"3,527971211
30M30        
31,69 1 1/4"3,527971211
33M33        
34,86 1 3/8"436861211
36M36        
38,04 1 1/2"436861211
39M39 431,5    
Zdjęcie Bartosza Kułakowskiego - prezes zarządu w Hosetech sp. z o.o.

Autor artykułu

Bartosz Kułakowski

CEO Hosetech Sp.z o.o.

Bartosz Kułakowski jest specjalistą od węży i złączy przemysłowych z ponad 10 letnim doświadczeniem. Bartosz jest obecny w branży technicznej od 2013 roku. Zdobywał doświadczenie jako doradca techniczno-handlowy w sektorze tworzywowych taśm przenośnikowych, konstrukcji stalowych, węży i złączy przemysłowych. Od 2016 roku specjalizuje się wyłącznie w wężach i złączach. Twórca firmy HOSETECH Bartosz Kułakowski, obecnie HOSETECH Sp. z o.o.

Spis treści

Czym jest skok gwintu?

Dlaczego znajomość skoku gwintu jest ważna?

Od czego zależy skok gwintu?

Jak zmierzyć skok gwintu?

Jakie narzędzia są potrzebne do zmierzenia skoku gwintu?

Jak zmierzyć skok gwintu suwmiarką?

Jak zmierzyć skok gwintu bez suwmiarki?

Jak obliczyć skok gwintu?

Jaki skok ma zwykły gwint?

Jaki skok ma śruba M10?

Jaki skok ma gwint 1/4 cala?

Jaki skok ma gwint 3/4 cala?

Jaki skok ma gwint 1 cal?

Jaki jest standardowy skok gwintu?

Tabela skoków gwintów metrycznych

Tabela skoków gwintów metrycznych drobnozwojnych

Tabela skoków gwintów calowych

Tabela skoków gwintów calowych UNC

Tabela skoków gwintów calowych UNF

Czym jest liczba zwojów na cal (TPI)?

Tabela skoków gwintu i liczby zwoi na cal

;