22 Różne Rodzaje Gum

Guma to fascynujący i wszechstronny materiał, który spotykamy w codziennym życiu częściej, niż nam się wydaje. Ale czy wiesz, że istnieją różne rodzaje gumy, z których każdy ma swoje unikalne właściwości i zastosowania?

W artykule przybliżamy świat materiałów gumowych i zagłębiamy się w ich różne rodzaje.

Jakie są rodzaje gum?

Najpopularniejsze rodzaje gum to:

• Guma NR – Kauczuk Naturalny,
• Guma wulkanizowana,
• Guma CSM - Chlorosulfonowany polietylen,
• Guma Neoprenowa – Guma CR,
• Guma Silikonowa,
• Guma NBR,
• Guma EPDM,
• Guma SBR,
• Guma Butylowa – Guma IIR,
• Guma fluorosilikonowa – Guma FVMQ,
• Guma poliuretanowa, 
• Guma epichlorohydrynowa,
• Guma z uwodornionego nitrylu – Guma HNBR, 
• Guma Viton – Guma FKM, 
• Guma AEM – Kauczuk etylenowo-akrylowy, 
• Teflon – PTFE, 
• Guma ACM – Kauczuk akrylowy, 
• Kauczuk EU – Kauczuk uretanowy-polieterowy, 
• Guma CIIR – Kauczuk chlorobutylowy,
• Guma BR – Kauczuk Butadenowy, 
• Guma EPM – Kauczuk Etylenowo-Propylenowy, 
• Polichlorek winylu – PVC.

Kauczuk Naturalny - Guma NR

Kauczuk naturalny to rodzaj gumy, który pochodzi z mlecznej cieczy (lateksu) obecnej w drzewie Hevea brasiliensis. Składa się z polimerów organicznego związku izoprenu i niewielkich zanieczyszczeń w postaci innych związków organicznych.

Niektóre z kluczowych cech materiału to wysoka wytrzymałość na rozdarcie i rozciąganie, sprężystość i odporność na ścieranie, tarcie, ekstremalne temperatury, a także pęcznienie w wodzie.

Typowe zastosowania gumy naturalnej obejmują kleje, podłogi, pokrycia dachowe, rękawice, izolacje i opony.

Guma syntetyczna

Guma syntetyczna jest materiałem sztucznie wytworzonym, który naśladuje pożądane właściwości kauczuku naturalnego. Mamy do czynienia z polimerem lub sztucznym polimerem, co oznacza, że składa się z długich łańcuchów powtarzających się jednostek zwanych monomerami (zazwyczaj są one ropopochodne).

Guma syntetyczna występuje w wielu wersjach i rodzajach. Dzięki temu oferuje szeroki zakres właściwości i przypadków użycia, czym uzupełnia zastosowania kauczuku naturalnego w różnych gałęziach przemysłu.

Guma wulkanizowana

Guma wulkanizowana to każdy rodzaj kauczuku, który został utwardzony w procesie znanym jako wulkanizacja. Poprzez wystawienie gumy na działanie ciepła i siarki dochodzi do tworzenia się nowych wiązań krzyżowych w strukturze materiału. W efekcie uzyskuje się mocniejszy i bardziej elastyczny kauczuk.

Wulkanizowana guma znajduje zastosowanie w różnych produktach, w tym w wężach gumowych, podeszwach butów, zabawkach, gumkach do ścierania, krążkach hokejowych, amortyzatorach, taśmach przenośnikowych, uchwytach/tłumikach drgań, materiałach izolacyjnych, oponach czy kulach do kręgli.

Większość gum przechodzi proces wulkanizacji, ponieważ znacznie poprawia on żywotność, funkcjonalność i wytrzymałość materiału.

Guma CSM (Chlorosulfonowany polietylen)

Guma CSM to syntetyczny kauczuk na bazie polietylenu. Znany jest również jako Hypalon, który jest nazwą handlową CSM zastrzeżoną przez DuPont.

Kauczuk CSM ma lepszą odporność termiczną i chemiczną niż kauczuk chloroprenowy (CR) ze względu na obecność chloru. Jest elastyczną, wulkanizowalną gumą, która zapewnia doskonałą odporność na ozon, utlenianie, światło słoneczne i warunki atmosferyczne. Jest również w stanie zapewnić doskonałą odporność na zasady i kwasy.

Guma CSM jest też niewrażliwa na oleje i charakteryzuje się niską przepuszczalnością gazów.

Ma jednak słabą/umiarkowaną odporność na paliwo, a jej właściwości w niskich temperaturach są ogólnie ograniczone (w zależności od zawartości chloru).

Materiał jest często używany w zastosowaniach elektrycznych i jako powłoki ochronne przed środowiskiem korozyjnym. Ponadto doskonała odporność na promieniowanie UV sprawia, że guma nadaje się do zastosowań zewnętrznych.

Guma Neoprenowa - Guma CR

Guma neoprenowa jest jednym z najstarszych rodzajów kauczuku syntetycznego. W porównaniu z innymi rodzajami gumy wykazuje wyjątkowo niską podatność na spalanie, korozję i degradację. Dzięki temu jest idealnym materiałem bazowym dla klejów i powłok odpornych na korozję.

Co więcej, zdolność do utrzymywania dobrych właściwości mechanicznych w szerokim zakresie temperatur sprawia, że nadaje się również do stosowania w wysokociśnieniowych uszczelkach, pasach oraz uszczelnieniach okien i drzwi.

Guma Silikonowa

Guma silikonowa to popularny rodzaj gumy, który słynie ze swojej plastyczności, biokompatybilności i odporności na ekstremalne temperatury, ogień, ozon i promieniowanie ultrafioletowe (UV). Jest dostępna zarówno w postaci stałej, jak i płynnej w różnych kolorach.

Obojętny chemicznie charakter gumy silikonowej sprawia, że idealnie nadaje się do stosowania w częściach i produktach wymagających biokompatybilności (takich jak rękawice, maski oddechowe, implanty i inne produkty medyczne) i odporności chemicznej (takich jak artykuły do pielęgnacji niemowląt, aplikatory kosmetyczne oraz pojemniki i instrumenty spożywcze).

Guma NBR

Guma NBR to rodzaj gumy, który wykazuje kilka pożądanych właściwości mechanicznych i chemicznych, takich jak odporność na ściskanie, ciepło, olej i gaz, a także zużycie. Cechy te sprawiają, że nadaje się do stosowania w uszczelkach i uszczelnieniach samochodowych, o-ringach i przewodach silnikowych.

Jest również stosowana w produktach medycznych (np. rękawicach chirurgicznych), ponieważ nie zawiera alergizujących białek kauczuków na bazie lateksu i zachowuje integralność strukturalną lepiej niż guma silikonowa.

Guma EPDM

Guma EPDM jest syntetyczną gumą o doskonałej trwałości, odporności na uszkodzenia i niewrażliwości na degradację w ekstremalnych temperaturach i warunkach pogodowych.

Cechy te sprawiają, że nadaje się do stosowania w częściach i produktach zewnętrznych, takich jak uszczelniacze dachowe, węże gumowe i uszczelki. Natomiast doskonałe właściwości w zakresie izolacji akustycznej i termicznej sprawiają, że guma EPDM nadaje się również do stosowania w układach samochodowych.

Guma SBR

Guma SBR to kopolimer styrenu i butadienu, który charakteryzuje się doskonałą twardością i trwałością. Wykazuje lepszą odporność na ścieranie, alkohol, ściskanie i pęcznienie, niż niektóre z droższych kauczuków syntetycznych, co czyni go idealnym do stosowania w uszczelkach zintegrowanych z hydraulicznymi układami hamulcowymi.

Inne powszechne zastosowania obejmują deski do krojenia, różne uszczelki i podeszwy butów.

Guma Butylowa - Guma IIR

Guma butylowa to unikatowa guma, która zapewnia jeden z najwyższych poziomów nieprzepuszczalności gazów. Ta cecha w połączeniu z doskonałą elastycznością materiału sprawia, że nadaje się on do produkcji hermetycznych komponentów, takich jak dętki, piłki sportowe i uszczelniacze.

Jako ciekły związek jest również często stosowana w roli dodatku do oleju napędowego i paliw ropopochodnych oraz gum do żucia.

Guma fluorosilikonowa - Guma FVMQ

Guma fluorosilikonowa to przemysłowa guma, która jest wysoce odporna na ekstremalne temperatury (od -70°C do 175°C), płyny przekładniowe, oleje i paliwa ropopochodne, smary syntetyczne, ogień i ozon. Właściwości te sprawiają, że stanowi idealny materiał do układów paliwowych samolotów i innych wysoce wyspecjalizowanych zastosowań przemysłowych.

Guma poliuretanowa

Guma poliuretanowa to wytrzymała guma, która jest odporna na ścieranie i wytłaczanie. Jednak o-ringi wykonane z poliuretanu nie nadają się do zastosowań wymagających dobrej odporności na ściskanie i wysoką temperaturę. Wynika to z węższego zakresu temperatur roboczych, wynoszącego od -54°C do 100°C.

O-ringi poliuretanowe są często stosowane w złączkach hydraulicznych, siłownikach, zaworach i narzędziach pneumatycznych.

Guma epichlorohydrynowa - Guma ECH

Guma epichlorohydrynowa to syntetyczny rodzaj gumy, który jest wysoce odporny na wodę, chemikalia i ciepło. Słynie z dobrych właściwości elektroizolacyjnych i niskiej przepuszczalności gazów.

Kauczuk ECH jest wykorzystywany w wielu różnych zastosowaniach, w tym w uszczelnieniach, uszczelkach i wężach w przemyśle motoryzacyjnym i lotniczym, a także w produkcji klejów i powłok. Służy również jako materiał matrycowy w produkcji materiałów kompozytowych.

Guma HNBR - Guma z uwodornionego nitrylu

Guma HNBR to rodzaj gumy nitrylowej, który wykazuje lepszą odporność na oleje i chemikalia niż tradycyjna guma nitrylowa. Ponadto guma HNBR jest odporna na znacznie wyższe temperatury.

Guma HNBR zapewnia doskonałą odporność na oleje, paliwa, wiele chemikaliów, parę wodną i ozon. Oferuje również wyjątkową wytrzymałość na rozciąganie i rozdarcie, wydłużenie i odporność na ścieranie. Jest jednak stosunkowo drogi i oferuje ograniczoną odporność na płomienie, słabą izolację elektryczną i nie jest kompatybilny z olejami aromatycznymi i polarnymi rozpuszczalnikami organicznymi.

Guma HNBR znajduje zastosowanie w przemyśle motoryzacyjnym i do produkcji szerokiej gamy komponentów, w tym np. uszczelnień statycznych, węży i pasów.

Guma Viton - Guma FKM

Guma Viton to wytrzymała guma z kauczuku syntetycznego i fluoropolimeru, która oferuje wyjątkową stabilność temperaturową w zakresie od -45°C do 204°C.

Jego wadą jest jednak to, że może pęcznieć w rozpuszczalnikach fluorowych, jest stosunkowo drogi i może szybko ulec awarii, jeśli zostanie użyty niewłaściwy gatunek.

Wraz z nitrylem jest to jeden z najpopularniejszych elastomerów stosowanych do uszczelniania, w tym do o-ringów i uszczelek.

Guma AEM - Kauczuk etylenowo-akrylowy

Guma AEM to wyjątkowy rodzaj gumy, który zachowuje dobre właściwości w niskich temperaturach i cechuje się odpornością na pęcznienie w olejach niepolarnych. Posiada także dobrą odporność na ciepło, ozon (warunki atmosferyczne) i wiele chemikaliów.

AEM charakteryzuje się także wyjątkowym tłumieniem drgań oraz dobrymi właściwościami dynamicznymi i ściernymi w szerokim zakresie temperatur.

Jednak odporność na wodę i wilgoć jest tylko dobra, podobnie jak odporność na rozcieńczone kwasy i zasady. Ponadto AEM są znacznie droższe niż większość standardowych elastomerów.

Teflon (PTFE)

Teflon to syntetyczny fluoropolimer tetrafluoroetylenu. Uchodzi za wszechstronny materiał o szerokiej gamie zastosowań i słynie ze swoich właściwości nieprzywierających. PTFE to skrót od politetrafluoroetylenu.

Co ważne, PTFE to hydrofobowy syntetyczny fluoropolimer, który jest całkowicie odporny na wilgoć.

Materiał posiada wiele wyraźnych zalet w porównaniu z elastomerami, w tym odporność na korozję, ogromny zakres temperatur pracy i wyjątkowo gładką powierzchnię. Jest również odporny chemicznie i obojętny, co czyni go idealnym materiałem do uszczelniania elementów w zastosowaniach agresywnych chemicznie.

PTFE nie jest szczególnie drogi i ma jeden z najlepszych stosunków wydajności do ceny wśród fluoropolimerów.

Guma ACM - Kauczuk Akrylowy

Guma ACM to specjalistyczna guma, która jest wyjątkowo odporna na paliwo i olej. Z racji tego rzadko służy do ogólnych zastosowań.

Ma doskonałą odporność na ozon, ciepło i olej, dzięki czemu idealnie nadaje się do pracy w blokach silnika.

Uszczelki ACM, o-ringi i paski znajdują się w większości wysokotemperaturowych sekcji silnika samochodowego. Guma może być również stosowana jako składnik uszczelniaczy klasy przemysłowej i powłok ochronnych.

Guma EU - Kauczuk uretanowy-polieterowy

Istnieją dwa główne związki chemiczne formowanego poliuretanu: poliester (AU) i polieter (EU). Właściwości fizyczne tych polimerów wykazują doskonałą wytrzymałość na rozciąganie, ścieranie i rozdarcie.

Guma poliuretanowa jest wszechstronnym materiałem, który łączy elastyczność gumy z wytrzymałością metalu i ceramiki.

Jej właściwości są lepsze w porównaniu do plastiku, gumy i metalu, ponieważ jest odporna na ścieranie, ciepło, olej, rozpuszczalniki i różne chemikalia. Dzięki temu materiał wybierają specjaliści projektujący wyroby do zastosowań wymagających dużych obciążeń i naprężeń.

Przepuszczalność jest dobra i podobna do przepuszczalności kauczuku butylowego.

Kauczuk poliuretanowy dobrze sprawdza się w zakresie temperatur od -50°C do 80°C. Nie jest kompatybilny z estrami, ketonami, alkoholami, kwasami, zasadami, aminami, ciepłą wodą i parą.

Guma CIIR - Kauczuk chlorobutylowy

Guma CIIR to kopolimer izobutylenu i izoprenu. Powstaje w wyniku reakcji kauczuku butylowego z chlorem w procesie ciągłym.

W porównaniu ze zwykłym kauczukiem butylowym, kauczuk chlorobutylowy zapewnia lepszą wytrzymałość na ściskanie i lepszą odporność na ciepło, ozon i zmęczenie przy zginaniu.

Guma BR - Kauczuk Butadienowy

Guma BR jest gumą syntetyczną szeroko stosowaną w bieżnikach opon do samochodów ciężarowych i osobowych. Składa się z polibutadienu, czyli elastomeru zbudowanego przez chemiczne łączenie wielu cząsteczek butadienu w duże cząsteczki lub polimery.

Materiał wyróżnia się wysoką odpornością na ścieranie, niską akumulacją ciepła i odpornością na pękanie.

Większość produkowanego kauczuku butadienowego jest mieszana z kauczukiem naturalnym (poliizoprenem) lub z kauczukiem butadienowo-styrenowym, aby nadać mu lepszą sprężystość i niższe opory toczenia.

Ponad połowa wszystkich zastosowań to opony. Inne przypadki użycia obejmują obuwie, izolację przewodów i kabli oraz taśmy przenośnikowe.

Polibutadien jest również przetwarzany z monomerem styrenu w celu wytworzenia wysokoudarowego polistyrenu oraz z monomerem styrenu i akrylonitrylu w celu wytworzenia wysokowydajnego tworzywa sztucznego znanego jako kopolimer akrylonitryl-butadien-styren.

Guma EPM - Kauczuk Etylenowo-Propylenowy

Guma EPM to rodzaj syntetycznej gumy, który jest blisko spokrewniony z gumą EPDM.

Guma EPM jest cennym elastomerem ze względu na swoje pożyteczne właściwości chemiczne i fizyczne. Cechuje się odpornością na ciepło, utlenianie, ozon i warunki atmosferyczne (dzięki stabilnemu, nasyconemu szkieletowi), a także nie jest podatny na utratę koloru.

Jako związek niepolarny, guma EPM jest rezystorem elektrycznym i nie rozpuszcza się w wielu rozpuszczalnikach polarnych (zarówno protonowych, jak i aprotycznych). Amorficzne formy gumy EPM są elastyczne w niskich temperaturach (z punktami zeszklenia w okolicach -60°C).

Poprzez wybór pewnych związków siarki, guma EPM może pozostać odporny na ciepło do 130°C, a nawet do 160°C przy utwardzaniu nadtlenkiem.

Guma EPM znajduje zastosowanie w izolacji kabli elektrycznych oraz w wielu elastycznych wyrobach gumowych, takich jak węże lub uszczelki.

Polichlorek winylu (PVC)

PVC jest tworzywem termoplastycznym, które może pełnić rolę gumy. Powstaje w wyniku chlorowania polimerów węglowodorowych w celu wytworzenia monomeru chlorku winylu.

Jako polimer, PVC może być następnie mieszane z dodatkami, takimi jak plastyfikatory i barwniki, aby przekształcić go w różne formy sztywnego i elastycznego tworzywa sztucznego.

PVC wyróżnia się doskonałą lub bardzo dobrą odpornością na kwasy, zasady, promieniowanie UV, ozon, płomienie, węglowodory alifatyczne i inne substancje. PVC jest również odporne na smary, oleje, chemikalia i ogólne warunki atmosferyczne.

Zachowuje także elastyczność w szerokim zakresie temperatur.

Ile jest rodzajów gum?

Istnieje wiele różnych rodzajów gum. W artykule wymieniliśmy ich ponad 20, a mimo to wciąż nie wyczerpaliśmy tematu.

Jaki rodzaj gumy jest najsilniejszy?

Żaden rodzaj gumy nie jest najsilniejszy w ogólnym znaczeniu tego słowa. Różne mieszanki i odmiany kauczuku powstały z myślą o konkretnych aplikacjach. Dlatego niektóre gumy (np. naturalna) mają bardzo dobre właściwości fizyczne, a inne wyróżniają się odpornością na poszczególne chemikalia.

Czy PVC to guma?

Nie, PVC nie jest gumą. To rodzaj plastiku wykonanego z winylu.

Jaki rodzaj gumy jest twardy?

Twardym rodzajem gumy jest np. ebonit (nazywany również “twardą gumą”). Powstaje w wyniku wulkanizowania kauczuku naturalnego przez długi czas. Innych przykładem twardej gumy jest chociażby SBR.

Czy guma może być kuloodporna?

Nie, guma nie może być kuloodporna. Co prawda istnieją odmiany kauczuku, które służą do zatrzymywania pocisków (np. na strzelnicy), ale nie są one uważane za kuloodporne.

Która guma jest najlepszej jakości?

Gumą najlepszej jakości jest materiał, który nadaje się do konkretnego zastosowania. Zawsze wybieraj rodzaj kauczuku na podstawie kryteriów takich jak odporność na ciepło, chemikalia, ścieranie, warunki atmosferyczne, etc.

Konsultacje z ekspertami lub producentami gumy mogą dostarczyć bardziej szczegółowych informacji na temat najlepszych rodzajów gumy do konkretnych zastosowań.

Czy guma jest podatna na ogień?

Guma może być podatna na ogień. Jednak wiele rodzajów kauczuku jest specjalnie mieszanych, aby były ognioodporne lub trudnopalne. Przykładowymi materiałami tego typu są guma silikonowa, neoprenowa czy FKM.