Materiały niebezpieczne - definicja, przykłady, klasy

Czym są materiały niebezpieczne?

Materiały niebezpieczne są przedmiotami lub substancjami, które mogą stwarzać znaczne ryzyko dla zdrowia i życia ludzkiego, a także dla środowiska. Przez swoje właściwości fizykochemiczne mają potencjał do wywołania nagłego i niekontrolowanego zagrożenia.

Natomiast w zakresie prawnym materiały niebezpieczne są towarami, których przewóz jest zabroniony lub dopuszczony wyłącznie w warunkach określonych w umowie ADR.

Tego typu materiały dzielą się na 9 klas, o których przeczytasz więcej za chwilę.

Jakie są przykłady materiałów niebezpiecznych?

Przykładami materiałów niebezpiecznych są:

• Amunicja, proch, zapalniki, bomby, naboje, ładunki burzące, lonty, flary, miny; 
• Alkohole zapalne;
• Aldehydy zapalne, smoły ciekłe, pestycydy; 
• Ciekłe związki nikotyny, przedmioty ciśnieniowe pneumatyczne lub hydrauliczne, materiały samorozgrzewające się, odpady kliniczne, zestawy pierwszej pomocy; 
• Cyjanki, związki metaloorganiczne, wkłady do ogniw, jod, rtęć, chemikalia pod ciśnieniem; 
• Farby drukarskie palne, inne farby (a także lakiery, bejce, pokosty, emalie itd.); 
• Impregnaty do drewna, ksyleny, glin sproszkowany, zaolejone włókna lub tkaniny, mączka rybna niestabilizowana; 
• Kwasy, sprężone powietrze, gaz węglowy, kleje zawierające materiały ciekłe zapalne, ekstrakty aromatyczne ciekłe; 
• Magnez w proszku, lit, cynk, azotany, nadsiarczany, stałe i ciekłe związki arsenu, kwas kakodylowy; 
• Materiały promieniotwórcze, materiały żrące i zapalne; 
• Napoje alkoholowe; 
• Nitrogliceryna, nitromocznik, ciasto prochowe, pociski, rakiety, silniki rakietowe; 
• Olej fuzlowy, paliwo do silników, olej gazowy, olej opałowy; 
• Papier zawierający olej nienasycony; 
• Ropę naftową, olej żywiczny, olej łupkowy, etanol, tynktury medyczne, terpentynę, eter; 
• Środki dezynfekujące, barwniki, kwas cyjanowodorowy; 
• Świece wydzielające gaz łzawiący, paliwo lotnicze, żywicę w roztworze;
• Urządzenia sygnalizacyjne, urządzenia dźwiękowe, petardy kolejowe, sygnały alarmowe, głowice bojowe, oktolit, ładunki miotające, granaty, sztuczne ognie, torpedy; 
• Wyroby perfumeryjne; 
• Zapałki, zapalarki.

Jakie są klasy materiałów niebezpiecznych?

Klasy materiałów niebezpiecznych są następujące:

• Klasa 1 - Materiały wybuchowe i przedmioty z materiałami wybuchowymi; 
• Klasa 2 - Gazy; 
• Klasa 3 - Materiały zapalne ciekłe; 
• Klasa 4 - Trzy podgrupy: 
• Klasa 4.1 - Materiały zapalne stałe, materiały samoreaktywne, materiały polimeryzujące, oraz materiały wybuchowe odczulone stałe; 
• Klasa 4.2 - Materiały podatne na samozapalenie; 
• Klasa 4.3 - Materiały wytwarzające z wodą gazy palne; 
• Klasa 5 - Dwie podgrupy: 
• Klasa 5.1 - Materiały utleniające; 
• Klasa 5.2 - Nadtlenki organiczne; 
• Klasa 6 - Dwie podgrupy: 
• Klasa 6.1 - Materiały trujące; 
• Klasa 6.2 - Materiały zakaźne; 
• Klasa 7 - Materiały promieniotwórcze; 
• Klasa 8 - Materiały żrące; 
• Klasa 9 - Inne materiały i przedmioty niebezpieczne.

Łącznie daje to 13 klas (w tym 9 klas głównych) według klasyfikacji ADR.

Klasa 1 - Materiały wybuchowe i przedmioty z materiałami wybuchowymi

Do klasy 1 wchodzą substancje stałe i ciekłe, które w wyniku reakcji chemicznej mogą wydzielać gazy o takiej temperaturze, ciśnieniu i z taką szybkością, że zagraża to zniszczeniem środowiska (np. materiały wybuchowe, sztuczne ognie, amunicja itp.).

Wyróżniamy tutaj także podział na sześć podklas:

• 1.1 - Materiały i przedmioty, które stwarzają zagrożenie wybuchem masowym; 
• 1.2 - Materiały i przedmioty, które stwarzają zagrożenie rozrzutem; 
• 1.3 - Materiały i przedmioty stwarzające zagrożenie pożarem i małe zagrożenie wybuchem lub rozrzutem lub oba te zagrożenia, ale które nie stwarzają zagrożenia wybuchem masowym; 
• 1.4 - Materiały i przedmioty które stwarzają tylko małe zagrożenie wybuchem w przypadku ich zapalenia lub zainicjowania podczas przewozu; 
• 1.5 - Materiały bardzo niewrażliwe, stwarzające zagrożenie wybuchem masowym, które są na tyle niewrażliwe, że istnieje małe prawdopodobieństwo ich zainicjowania lub przejścia od palenia do detonacji w normalnych warunkach przewozu; 
• 1.6 - Przedmioty skrajnie niewrażliwe, które nie stwarzają zagrożenia wybuchem masowym.

Ponadto materiały wybuchowe dzielą się na 13 grup zgodności (od A do S).

Klasa 2 - Gazy

W klasie 2 zawierają się gazy czyste, mieszaniny gazów, mieszaniny jednego lub więcej gazów z innymi przedmiotami, a także towary zawierające gazy. Wspólnym zagrożeniem w przypadku gazów jest ryzyko wybuchu fizycznego (z powodu wysokiego ciśnienia) lub chemicznego (z powodu reakcji chemicznej).

Co więcej, gazy dzielą się na podklasy:

• 2.1 - Gazy palne; 
• 2.2 - Gazy niepalne i nietrujące; 
• 2.3 - Gazy trujące.

Klasa 3 - Materiały zapalne ciekłe

Do Klasy 3 zaliczają się ciecze i ciecze odczulone wybuchowe, które mają temperaturę zapłonu nie wyższą niż 60°C. Również takie, które co prawda mają temperaturę zapłonu wyższą niż 60°C, ale są przewożone w stanie podgrzanym do temperatury równej lub wyższej ich temperaturze zapłonu.

Dodatkowym zagrożeniem tej klasy może być działanie trujące, żrące lub oba jednocześnie.

Warto również dodać, że materiały zapalne ciekłe są umieszczane w odpowiednich grupach pakowania na podstawie ich temperatury zapłonu (w tyglu zamkniętym) i temperatury początku wrzenia:

• I grupa pakowania - Temperatura wrzenia poniżej 35°C; 
• II grupa pakowania - Temperatura zapłonu poniżej 23°C i temperatura wrzenia powyżej 35°C; 
• III grupa pakowania - Temperatura zapłonu powyżej 23°C i poniżej 60°C, temperatura wrzenia powyżej 35°C.

Klasa 4 - Materiały stałe zapalne, samoreaktywne i wytwarzające gazy palne w kontakcie z wodą

Umowa ADR dzieli klasę 4 na trzy odrębne klasy:

Klasa 4.1 - Materiały stałe zapalne, materiały samoreaktywne oraz materiały wybuchowe stałe odczulone

W tej klasie znajdują się:

• Materiały zapalne stałe - łatwopalne ciała stałe, które mogą zapalić się wskutek tarcia (np. zapałki); 
• Materiały samoreaktywne - substancje chemiczne niestabilne, podatne na rozkład silnie egzotermiczny, nawet bez udziału tlenu (powietrza);
• Materiały wybuchowe stałe odczulone - ciała stałe zwilżone wodą lub alkoholem. Również takie rozcieńczone za pomocą innych substancji obniżających ich właściwości wybuchowe; 
• Materiały polimeryzujące - substancje, które bez stabilizacji są podatne na silną egzotermiczną reakcję.

Klasa 4.2 - Materiały podatne na samozapalenie

Do tej klasy należą:

• Materiały piroforyczne - w zetknięciu z powietrzem zapalają się samorzutnie w czasie nie dłuższym niż 5 minut;
• Materiały i przedmioty samonagrzewające się - w zetknięciu z powietrzem są podatne na samonagrzewanie bez dostarczenia energii z zewnątrz.

Klasa 4.3 - Materiały wytwarzające z wodą gazy palne

Materiały klasy 4.3 reagują z wodą w postaci cieczy lub pary, wytwarzając palny gaz. Mogą też zostać zapalone przez ciepło reakcji. Dlatego muszą być przechowywane w wodoszczelnych, hermetycznie zamkniętych pojemnikach, aby uniknąć przedostania się wilgoci lub pary wodnej.

Klasa 5 - Materiały utleniające i nadtlenki organiczne

Podobnie jak poprzednio, klasa 5 również dzieli się w umowie ADR na dwie odrębne klasy:

Klasa 5.1 - Materiały utleniające

Klasa 5.1 obejmuje materiały, które same nie zawsze są palne, ale mogą spowodować zapalenie lub podtrzymanie palenia innego materiału wskutek wydzielania tlenu. Ponadto uwzględnia przedmioty, które zawierają substancje utleniające.

Rozkład materiałów klasy 5.1 (np. azotanu amonu) może prowadzić do eksplozji. Co więcej, zagrożenie dominujące i zagrożenia dodatkowe (żrące) powodują, że ich przewóz jest bardzo niebezpieczny.

Klasa 5.2 - Nadtlenki organiczne

Materiały klasy 5.2 należą do grupy nadtlenkowej, która jest chemicznie niestabilna i dzielą się na:

• Nadtlenki organiczne niewymagające kontroli temperatury;
• Nadtlenki organiczne wymagające kontroli temperatury.

Tego typu substancje są podatne na rozkład egzotermiczny, który może być inicjowany przez ciepło, kontakt z zanieczyszczeniami np. (kwasami), tarcie lub uderzenie. W wyniku rozkładu mogą wydzielać się szkodliwe lub palne gazy albo pary oraz tlen cząsteczkowy. Węże chemiczne pozwolą bezpiecznie przetransportować nadtlenki np. kwasy z jednego punktu do drugiego.

Klasa 6 - Materiały trujące i zakaźne

W tym przypadku umowa ADR również dzieli klasę 6 na dwie odrębne klasy:

Klasa 6.1 - Materiały trujące

Klasa 6.1 obejmuje trucizny chemiczne, które mogą w całości lub w części uszkodzić organizm ludzki. Dlatego nie wolno dopuścić do kontaktu z substancją poprzez połykanie, wdychanie lub wchłanianie przez skórę.

Materiały trujące stwarzają zagrożenie o różnej mocy - od tych, które zabijają w ciągu kilku minut (np. cyjanki), do szkodliwych, ale niekoniecznie zabójczych przy niewielkiej dawce (np. chlorowane węglowodory). Substancje z klasy 6.1 mogą mieć postać stałą lub płynną.

Gazy toksyczne znajdują się w klasie 2.3.

Przeważnie materiałów podklasy 6.1 nie należy przewozić ze środkami spożywczymi, ale istnieją wyjątki od tej reguły.

Klasa 6.2 - Materiały zakaźne

Materiały z klasy 6.2 zawierają patogeny, tj. mikroorganizmy wywołujące choroby zakaźne u ludzi lub zwierząt. Są one podzielone pod kątem zagrożenia na dwie kategorie:

• Kategoria A: Obejmuje materiały zakaźne, które mogą spowodować trwałe upośledzenie, zagrożenie życia lub chorobę śmiertelną u dotychczas zdrowych ludzi lub zwierząt; 
• Numer UN 2814 przypisuje się patogenom groźnym dla ludzi i zwierząt;
• Numer UN 2900 przypisuje się patogenom groźnym tylko dla zwierząt. 
• Kategoria B: Dotyczy materiałów, które nie kwalifikują się do kategorii A. Oznakowuje się je numerem UN 3373.

Klasa 7 - Materiały promieniotwórcze

Klasa 7 obejmuje materiały zawierające izotopy promieniotwórcze, w których zarówno stężenie promieniotwórcze, jak i aktywność całkowita przesyłki przekraczają wartości określone w ADR (np. materiały rozszczepialne czy przedmioty skażone powierzchniowo).

Zasady klasyfikacji są tutaj odmienne niż we wszystkich pozostałych klasach. Zagrożenie dominujące (emisja promieniowania) jest związane z postacią materiału promieniotwórczego, jego ilością i sposobem zapakowania.

Klasa 8 - Materiały żrące

Towary tej klasy uszkadzają żywą tkankę lub działają niszcząco na inne materiały lub środki transportu. Zaliczają się tutaj również substancje, które tworzą ciecz żrącą tylko w obecności wody lub wydzielają pary lub mgły żrące w warunkach naturalnej wilgoci powietrza.

Jako zagrożenie dodatkowe wystąpić może działanie trujące, utleniające, zapalność materiału ciekłego bądź stałego lub zagrożenie emisją gazów palnych w zetknięciu z wodą.

Klasa 9 - Inne materiały i przedmioty niebezpieczne

Klasa 9 obejmuje materiały i przedmioty, które podczas przewozu stwarzają zagrożenie nie kwalifikujące się do pozostałych klas. Są tu również towary, które stwarzają szereg odrębnych zagrożeń przekraczających dwie lub więcej granic klas.

Przykładowymi materiałami klasy 9 są azbest, napinacze wstępne pasów bezpieczeństwa czy poduszki powietrzne.

Jakie są zasady obchodzenia się z materiałami niebezpiecznymi?

Najważniejsze zasady obchodzenia się z materiałami niebezpiecznymi są następujące:

• Właściwe magazynowanie materiałów niebezpiecznych - Substancje niebezpieczne powinny być przechowywane w miejscach i pojemnikach przeznaczonych do tego celu (oraz odpowiednio oznakowanych). Opakowania muszą być wykonane z odpowiedniego materiału i cechować się trwałością, aby wytrzymały zagrożenia z ich zawartością. 
• Neutralizatory i sorbenty - Dostęp do neutralizatorów i sorbentów powinien być zapewniony w obszarach, w których przechowywane i używane są materiały niebezpieczne. Ułatwi to kontrolę wycieków i zapobieganie ich rozprzestrzenianiu się. 
• Szkolenie - Każdy, kto ma do czynienia z materiałami niebezpiecznymi, powinien przejść odpowiednie szkolenie w zakresie obchodzenia się z nimi. Obejmuje to zrozumienie potencjalnych zagrożeń, sposoby prawidłowego przechowywania i obchodzenia się z substancjami oraz postępowanie w sytuacjach awaryjnych. 
• Środki ochrony osobistej - Podczas pracy z materiałami niebezpiecznymi należy nosić odpowiednie środki ochrony osobistej. Może to obejmować rękawice, gogle, maski oddechowe i inny sprzęt ochronny (w zależności od substancji). 
• Plan reagowania kryzysowego - Należy wdrożyć plan reagowania kryzysowego na wypadek wycieków lub innych wypadków z udziałem materiałów niebezpiecznych. Powinien on obejmować procedury ograniczania i usuwania wycieków, a także ewakuacji obszaru (jeśli to konieczne). 
• Utylizacja - Materiały niebezpieczne powinny być odpowiednio utylizowane, zgodnie z lokalnymi przepisami. Może to obejmować recykling, obróbkę lub utylizację na składowisku odpadów niebezpiecznych. 
• Dokumentacja - Dla wszystkich materiałów niebezpiecznych należy prowadzić odpowiednią dokumentację na temat ich właściwości, sposobu przechowywania i utylizacji. Informacje te powinny być łatwo dostępne dla każdego, kto ma do czynienia z materiałami. 
• Kontrola i konserwacja - Miejsca przechowywania i pojemniki na materiały niebezpieczne powinny być regularnie kontrolowane, aby upewnić się, że są w dobrym stanie i wolne od wycieków lub innych zagrożeń.

Jakie są certyfikaty i szkolenia do materiałów niebezpiecznych?

Certyfikaty i szkolenia do materiałów niebezpiecznych są następujące:

• Kurs ADR dla kierowców, który kończy się egzaminem i uzyskaniem zaświadczenia uprawniającego do transportu materiałów niebezpiecznych na terenie Polski i za granicą. 
• Kurs doradcy ADR, który również kończy się egzaminem i uzyskaniem uprawnień do pracy jako doradca ADR. 
• Szkolenie stanowiskowe ADR dla wszystkich osób, które pracują z materiałami niebezpiecznymi. 
• Szkolenie na nalewaki NO TDT dla tych, którzy pracują na stanowisku napełniania i opróżniania cystern. Kończy się egzaminem i uzyskaniem odpowiednich uprawnień. 
• Szkolenie dotyczące magazynowania towarów niebezpiecznych.

Jak pakować materiały niebezpieczne?

Materiały niebezpieczne należy pakować w mocne i dobrej jakości opakowania ADR, aby wytrzymały wstrząsy podczas transportu. Ponadto powinny być zamykane w taki sposób, aby zawartość nie uległa uszkodzeniu na skutek wibracji, ciśnienia, wilgotności czy zmian temperatur.

Co ważne, opakowanie nie może być wykonane z materiałów, które w kontakcie z zawartością tworzą niebezpieczne związki lub ulegają uszkodzeniu. Oprócz tego na zewnętrznych ścianach nie mogą znajdować się żadne pozostałości transportowanej substancji.

Ostatnią, ale nie mniej ważną kwestią jest odpowiednie oznakowanie paczki zgodnie z wymogami ADR.

Jakie są oznaczenia materiałów niebezpiecznych?

Oznaczenia materiałów niebezpiecznych są następujące:

• Nalepka ADR - Zawiera piktogram, czyli graficzny symbol zagrożenia. Każda klasa posiada własny symbol (niektóre nawet kilka, np. po jednym dla każdej podklasy); 
• Numer UN - Składający się z czterech cyfr kod, który odnosi się do konkretnej substancji (np. benzyny); 
• Tablica ADR - Oznakowanie montowane na pojazdach transportujących niebezpieczne substancje. Za pomocą numeru HIN oraz UN informuje, jaki towar jest aktualnie przewożony.

Jak transportować materiały niebezpieczne?

Materiały niebezpieczne należy transportować zgodnie z wszystkimi regulacjami, czyli:

• Towar musi być odpowiednio zapakowany i oznakowany; 
• Pojazd powinien przejść okresową inspekcję; 
• Załoga transportu potrzebuje odpowiednich uprawnień; 
• W pojeździe nie może zabraknąć niezbędnych dokumentów dotyczących towaru; 
• Pojazd musi być odpowiednio oznakowany; 
• Każdy członek załogi powinien mieć własny zestaw sprzętu ochronnego.

Warto tutaj także dodać, że do napełniania cystern służą węże chemiczne, kompatybilne z daną substancją niebezpieczną.

Jakie są regulacje materiałów niebezpiecznych?

Regulacje materiałów niebezpiecznych są uzależnione od kilku czynników. Przede wszystkim każdy rodzaj transportu posiada swoje własne przepisy, które dotyczą tego sektora logistyki. Ponadto istnieją także osobne regulacje odnośnie składowania i stosowania materiałów niebezpiecznych w budynkach.

Co prawda w większości przypadków będą się one pokrywały, ale warto wiedzieć, że istnieją pewne różnice.

Jakie są regulacje materiałów niebezpiecznych w transporcie?

Regulacje materiałów niebezpiecznych w transporcie są następujące:

• Regulamin dla międzynarodowego przewozu kolejami towarów niebezpiecznych (RID); 
• Przepisy międzynarodowe dot. transportu morskiego materiałów niebezpiecznych (IMGD); 
• Techniczne Instrukcje Bezpieczeństwa w transporcie lotniczym materiałów niebezpiecznych (ICAO); 
• Europejskie Porozumienie w sprawie międzynarodowych przewozów materiałów niebezpiecznych śródlądowymi drogami wodnymi (ADN); 
• Europejska konwencja dotycząca drogowego przewozu towarów i ładunków niebezpiecznych (ADR).

Czym są numery UN przy materiałach niebezpiecznych?

Numery UN przy materiałach niebezpiecznych to numery rozpoznawcze. Składają się z czterech cyfr i są szczegółowymi oznaczeniami danej substancji.

Dla przykładu: numerem rozpoznawczym benzyny jest UN 1203.

Kody UN ustalił Komitet Centralny Organizacji Narodów Zjednoczonych. Ich celem jest ułatwienie rozpoznania materiału niebezpiecznego i właściwej reakcji służb ratunkowych.

Jakie są regulacje materiałów niebezpiecznych w transporcie lotniczym?

Regulacje materiałów niebezpiecznych w transporcie lotniczym są egzekwowane przez organizacje takie jak:

• Zrzeszenie Międzynarodowego Transportu Lotniczego (IATA);
• Organizacja Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego (ICAO).

Przepisy prawa odnoszą się do kwestii klasyfikacji towarów niebezpiecznych, ich pakowania, niezbędnej dokumentacji, szkoleń, inspekcji, etc.

Jakie są regulacje materiałów niebezpiecznych w transporcie drogowym?

Regulacje materiałów niebezpiecznych w transporcie drogowym są zapisane w umowie ADR. Jest to obszerny akt prawny, który zawiera przepisy dotyczące klasyfikacji materiałów, warunków przewozu czy obowiązków uczestników transportu.

Jakie są regulacje materiałów niebezpiecznych w transporcie morskim?

Regulacje materiałów niebezpiecznych w transporcie morskim określa międzynarodowy morski kodeks towarów niebezpiecznych (IMDG). Znajdziesz w nim wymagania dotyczące opakowań, oznakowania, etykietowania, dokumentacji i procedur związanych z przewozem materiałów niebezpiecznych.

Jakie są regulacje materiałów niebezpiecznych w transporcie kolejowym?

Regulacje materiałów niebezpiecznych w transporcie kolejowym są określone w regulaminie dla międzynarodowego przewozu kolejami towarów niebezpiecznych (RID). Zawiera on m.in. wykaz towarów niebezpiecznych, które można przewozić koleją oraz wymagania przewozowe i taborowe.

Drugim obowiązującym w Rzeczypospolitej Polskiej dokumentem regulującym międzynarodowy przewóz kolejami towarów niebezpiecznych jest Załącznik 2 do Umowy SMGS - Przepisy o przewozie towarów niebezpiecznych.

Jakie są regulacje materiałów niebezpiecznych w transporcie na śródlądowych drogach wodnych?

Regulacje materiałów niebezpiecznych w transporcie na śródlądowych drogach morskich są określone w europejskiej umowie dotyczącej międzynarodowego przewozu towarów niebezpiecznych śródlądowymi drogami wodnymi (ADN). Dokument precyzuje m.in.:

• Sposoby klasyfikacji towarów niebezpiecznych; 
• Konieczne oznaczenia i dokumentację; 
• Urządzenia przeciwpożarowe; 
• Wyposażenie statków;
• Sposoby manipulowania ładunkiem (z uwzględnieniem statków do przewozu ładunków suchych i zbiornikowców); 
• Szkolenia załogi i osób zaangażowanych w przewóz towarów;
• Procedury wydawania świadectw dopuszczenia do obrotu.

Jakie są regulacje materiałów niebezpiecznych w budynkach?

Regulacje materiałów niebezpiecznych w budynkach są niejednolite, ponieważ na terenie Europy nie obowiązuje jedna ustawa, która określa przepisy i wymogi w tym sektorze. Dlatego podstawą do prawidłowego składowania materiałów niebezpiecznych są krajowe akty prawne.

Główne regulacje materiałów niebezpiecznych w Polsce to:

• Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r., W sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy;
• Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska; 
• Ustawa z dnia 25 lutego 2011 r. - O substancjach chemicznych i ich mieszaninach; 
• Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r., W sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów; 
• Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 25 sierpnia 2015 r. w sprawie sposobu oznakowania miejsc, rurociągów oraz pojemników i zbiorników służących do przechowywania lub zawierających substancje stwarzające zagrożenie lub mieszaniny stwarzające zagrożenie.

Na podstawie powyższych regulacji wnioskujemy, że:

• Materiały niebezpieczne należy przechowywać w miejscach i opakowaniach przeznaczonych do tego celu i odpowiednio oznakowanych; 
• Pomieszczenia, aparatura i opakowania powinny być odporne na właściwości danych substancji niebezpiecznych; 
• W budynku należy wywiesić instrukcje odnośnie sposobu składowania, pakowania, załadunku i transportu niebezpiecznych materiałów. Ponadto pracownicy powinni się z nimi zapoznać; 
• Ilość materiału niebezpiecznego na stanowisku pracy nie powinna przekraczać dobowego zapotrzebowania (są wyjątki od tej reguły); 
• Towary niebezpieczne należy składować tak, aby zminimalizować ryzyko pożaru lub wybuchu; 
• W jednym miejscu nie należy magazynować substancji niebezpiecznych, które wzajemnie na siebie oddziałują; 
• Wszyscy pracownicy powinni odbyć szkolenie w zakresie pracy z materiałami niebezpiecznymi.

W niektórych przypadkach odpowiednie warunki w budynkach i w pomieszczeniach zapewniają chillery przemysłowe.

Jakie są zasady bezpieczeństwa w przypadku wycieku materiałów niebezpiecznych?

Zasady bezpieczeństwa w przypadku wycieku materiałów niebezpiecznych są następujące:

• Zahamować pojazd, wyłączyć silnik i odłączyć akumulator za pomocą głównego wyłącznika (jeśli jest do niego dostęp); 
• Unikać źródeł zapłonu, w szczególności nie palić i nie włączać żadnych urządzeń elektrycznych; 
• Powiadomić właściwe służby ratownicze, przekazując im wszystkie dostępne informacje dotyczące wypadku lub zagrożenia; 
• Założyć kamizelkę ostrzegawczą i odpowiednio umieścić stojące znaki ostrzegawcze; 
• Zapewnić przybyłym ratownikom łatwy dostęp do dokumentów przewozowych; 
• Nie chodzić po uwolnionych materiałach, nie dotykać ich, unikać wdychania oparów, dymu, pyłu i par poprzez pozostawanie po stronie nawietrznej;
• Do kontaktu z materiałami żrącymi stosować okulary kwasoodporne, odpowiednie rękawice i buty; 
• Przy wycieku materiałów trujących zachować szczególną ostrożność, nawet pomimo stosowania maski. Nie należy uszczelniać wycieku. Maska ma funkcję jedynie ucieczkową; 
• O ile jest to właściwe i bezpieczne, użyć gaśnic w celu ugaszenia małego lub będącego w fazie początkowej pożaru (np. opon, hamulców lub przedziału silnika); 
• Członkowie załogi pojazdu nie powinni gasić pożaru obejmującego przedział ładunkowy; 
• O ile jest to możliwe i bezpieczne, zapobiec przedostaniu się uwolnionych substancji do środowiska wodnego lub kanalizacji (np. za pomocą piasku). W przypadku ciał stałych zebrać uwolnione materiały za pomocą wyposażenia przewożonego w jednostce transportowej;
• Oddalić się od miejsca wypadku lub zagrożenia. Ponadto poinformować inne osoby o konieczności oddalenia oraz stosowania się do zaleceń służb ratowniczych; 
• Zdjąć i usunąć w sposób bezpieczny skażone ubranie i użyte, skażone środki ochrony.

Jakie to są materiały niebezpieczne?

Materiały niebezpieczne to substancje i przedmioty, które w wyniku niewłaściwego przechowywania oraz transportu mogą zagrażać zdrowiu i życiu ludzi oraz środowisku naturalnemu.

Co to są materiały niebezpieczne ADR?

Materiały niebezpieczne ADR to materiały i przedmioty, których przewóz jest zabroniony lub dopuszczony wyłącznie na warunkach podanych w umowie ADR. Pełny wykaz towarów niebezpiecznych (zarówno tych dopuszczonych jak i niedopuszczonych do przewozu) znajduje się w Tabeli A Umowy ADR. Każdej pozycji odpowiada czterocyfrowy numer, nazywany numerem UN, a także nazwa i opis danego towaru niebezpiecznego.

Kto klasyfikuje towary niebezpieczne?

Towary niebezpieczne klasyfikuje producent lub nadawca. Procedurę klasyfikacji mogą wykonać w sposób samodzielny pod warunkiem, że dysponują odpowiednim zapleczem lub wsparciem laboratoryjnym, aby badania mogły być wykonane zgodnie z zaleceniami przepisów.

W końcową fazę, czyli interpretację wyników zawartych w raporcie z badań, zazwyczaj zaangażowany jest doradca ds. bezpieczeństwa przewozu towarów niebezpiecznych.

Czy węgiel jest towarem niebezpiecznym?

Węgiel jest towarem niebezpiecznym, który zalicza się do klasy 4.2, czyli materiałów podatnych na samozapalenie. Jednak węgiel kamienny, koks i antracyt kwalifikują się do III grupy pakowania (jako towar słabo niebezpieczny) i nie podlegają przepisom ADR w transporcie drogowym. Bardziej rygorystyczny jest regulamin RIG dotyczący kolei.

Jakie towary niebezpieczne klasyfikowane są jako towary dużego ryzyka?

Jako towary dużego ryzyka są klasyfikowane towary niebezpieczne, które mogą zostać użyte niezgodnie z ich przeznaczeniem (np. w zamachach terrorystycznych), skutkując ofiarami lub masowym zniszczeniem środowiska czy infrastruktury.

Do tej grupy zaliczają się materiały promieniotwórcze o dużej aktywności, materiały wybuchowe czy substancje trujące. Co więcej, towarem dużego ryzyka będą też niektóre materiały z innych klas, jeśli są przewożone w dużych ilościach.

Jakie są najpopularniejsze rodzaje materiałów niebezpiecznych?

Najpopularniejsze rodzaje materiałów niebezpiecznych to benzyna i olej napędowy, chlor, petardy i dynamit, zapałki i magnez, a także kwas akumulatorowy i rozpuszczalnik.

Czy ropa to materiał niebezpieczny?

Tak, ropa to materiał niebezpieczny. Zalicza się do klasy 3, czyli cieczy łatwopalnych.

Jak zidentyfikować materiały niebezpieczne?

Aby zidentyfikować materiały niebezpieczne, można skorzystać z klasyfikacji towarów niebezpiecznych dostępnych w umowie ADR.

Czy szkło to materiał niebezpieczny?

Szkło nie jest materiałem niebezpiecznym, o ile nie jest skażone jakąś szkodliwą substancją.

Podsumowanie

W artykule wyjaśniliśmy, czym są materiały niebezpieczne i jak wygląda ich klasyfikacja. Ponadto sprawdziliśmy zasady obchodzenia się z nimi podczas transportu i składowania pod kątem obowiązujących przepisów prawa.

Powyższe informację pomogą ci w lepszym zrozumieniu tego sektora przemysłu. Szczególnie, jeśli chodzi o bezpieczne i zgodne z regulacjami podejście do przewozu oraz magazynowania substancji groźnych dla człowieka i środowiska.